سیلاژ تفاله مالت و مزایای آن

تأمین خوراک دام همواره یکی از اساسی‌ترین و پرچالش‌ترین موضوعات در تولید مواد غذایی انسان بوده است. بسیاری از اوقات به دلیل عدم وجود غذای دام طبیعی، برای تأمین خوراک دام دچار مشکلات بسیار زیادی می‌شویم. در سال‌های اخیر نیز با تغییرات اقلیمی و از بین رفتن بسیاری از مراتع طبیعی، یافتن خوراک دام طبیعی بسیار مشکل‌تر شده است. از این رو در چند دهه‌ی اخیر توجه ویژه‌ای به یافتن جایگزین‌هایی برای خوراک طبیعی دام همچون سیلاژ تفاله مالت شده است.

در این میان، یکی از بهترین رویکردها استفاده از موادی است که به صورت طبیعی ممکن است چندان برای ما با‌ ارزش نباشند. به عنوان مثال در بسیاری از فرآیند‌ها، مجبوریم مواد زیادی را دور اندازیم. اگر روشی برای استفاده از این مواد به عنوان خوراک دام باشد، می‌تواند از لحاظ هزینه بسیار به صرفه بوده و از دور ریختن مواد اجتناب کرد.

استفاده از تفاله‌ی مالت برای تولید سیلاژ یکی از بهترین روش‌ها در این حوزه است. با استفاده از این روش می‌توان مقداری زیادی غذای مناسب و مغزی را برای دام با هزینه‌ای پایین تولید کرد. اما واقعاً مالت چیست؟ تفاله‌ی مالت چگونه است؟ سیلاژ تولید شده از تفاله‌ی مالت چه مزایایی دارد؟ این موارد همه‌ی چیزهایی هستند که در این مقاله خواهید خواند.

در آغاز مقاله در آغاز با خود مالت و فرآیند تولید مالت آشنا خواهید شد. در این قسمت درباره‌ی سه مرحله‌ی تولید مالت یعنی جوانه‌زنی، کوره و شستن خواهید خواند. در قسمت بعد درباره‌ی فرآورده‌های فرعی تولید مالت و انواع آن خواهید خواند.

در این قسمت است که با اساسی‌ترین مواد برای تولید سیلاژ تفاله مالت آشنا خواهید شد. سپس به صورت مختصر درباره‌ی تاریخ استفاده از این مواد برای تأمین خوراک دام خواهید خواند. در قسمت پایانی، به صورت کامل درباره‌ی مزایای استفاده از سیلاژ تفاله مالت برای تأمین غذای دام خواهید خواند. در این بخش با مواد مغزی انواع تفاله مالت به صورت کامل و دقیق آشنا خواهید شد. با ما همراه باشید.

تفاله مالت چیست؟
مزایای سیلاژ تفاله مالت کدام‌اند؟

مالت چیست؟

زمانی که واژه‌ی مالت را به صورت لاتین در موتور جستجوگر می‌نویسید، احتمالاً حجم یافته‌های مختلف و ناهمسان شما را شگفت‌زده خواهد کرد. شما در جستجوی خود می‌توانید به میلک‌شیکی خوش‌طعم به نام مالت برسید. همچنین یک شیرینی آمریکایی خوش‌مزه نیز با این نام وجود دارد. جدای از این مالت در تولید سرکه نیز کاربرد دارد. احتمالاً آخرین موردی که کاملاً شما را گیج خواهد کرد، دیدن مالت به عنوان ماده‌ای برای تولید نوشیدنی است. زمانی که این واژه را به فارسی جستجو می‌کنید، باید به این نتایج عجیب و غیرهمسان نام یک کشور اروپایی کوچک را نیز اضافه کنید که تنها در طول چند دهه است که از بریتانیا استقلال یافته است.

اما واقعاً مالت چیست؟ تفاله‌ی مالت مورد استفاده برای تولید سیلاژ چیست؟ همه‌ی این‌ها در آغاز با این همه داده‌های ناهمسان شاید کمی پیچیده به نظر رسد.

به صورت پایه‌ای، مالت به دانه‌های غلاتی گفته می‌شوند که تحت یک روند مخصوص خشک شده‌اند. این روند خشک شدن به آن‌ها خصوصیاتی را می‌دهد که برای بسیاری از کاربردها مفید هستند. این دانه‌های مالت برای مصارف بسیار زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرند که ما در زندگی روانه‌ی خود از آن‌ها لذت می‌بریم. این کاربردها چنان زیاد هستند که واقعاً نمی‌توان به تمامی آن‌ها اشاره کرد.

مالت از دانه‌ی غلات به‌خصوص جو به دست می‌آید. در روندی که طی آن دانه‌ی غله خشک می‌شود، طعم شیرینی نیز پیدا می‌کند. دلیل این موضوع آن است که پیش از خشک شدن دانه‌ها، آن‌ها را در آب می‌ریزند که بتوانند جوانه بزنند. سپس روند جوانه‌زدن آن‌ها به وسیله‌ی هوای داغ متوقف می‌شود. در این روند، یک قند به نام مالتوپکسترین Maltodextrin درون دانه‌ها ایجاد می‌شود که آن‌ها را شیرین می‌سازد. به علاوه‌ی مواد قندی، در این پروسه آنزیم‌هایی نیز تولید می‌شوند که به روند تخمیر کمک می‌رسانند. از این رو مالت برای استفاده در صنعت تولید نوشیدنی نیز محبوب است. دیگر کاربرد مالت برای تولید سرکه است.

نتیجه‌ی روند تولید مالت، دانه‌هایی شیرین و سرشار از پروتئین بوده که برای تخمیر نیز بسیار مناسب است. این ماده‌ی مغزی پس از تولید، به دلیل درصد قند و پروتئین بالای خود، کاربردهای بسیار زیادی را دارد. در بسیاری از موارد شما می‌توانید کاربرد مالت را ببینید. یکی از مهم‌ترین این کاربرد‌ها، استفاده از تفاله‌ی مالت برای تولید غذای دام است. با استفاده از درصد بالای قند و مواد مغزی درون تفاله‌ی مالت، قادر خواهیم بود غذایی را برای دام تولید کنیم که از لحاظ هزینه به صرفه و برای رشد آن‌ها بسیار مفید باشد. این غذای تفاله مالت همچنین دارای مقادیر مناسب فلزات مفیدی همچون کلسیم نیز است که آن را مفید‌تر می‌سازد.

در دنیا یکی از منابع اصلی تفاله‌ی مالت، فرآورده‌ی فرعی روند تولید مالت برای نوشیدنی است. این مالت معمولاً از جو و گاهی نیز  از چاودار به دست می‌آید. کیفیت این تفاله‌ی مالت بسته به روند تولید مالت متفاوت است. اما با این حال در سال‌های اخیر اغلب شاهد کیفیت بسیار مناسب تفاله مالت تولید شده در سراسر دنیا هستیم.

مسیر کلی روند تولید مالت به این‌گونه است:

جوانه‌زنی:‌ آنزیم‌ها طی این روند، نشاسته را به قند‌های محلول تبدیل می‌کنند.
کوره:  در این مرحله، دانه‌های جوانه‌زده در کوره خشک شده و در نهایت به مالت تبدیل می‌شوند.
شستن: در این مرحله، مالت در آب گرم غوطه‌ور می‌شود و سپس به گونه‌ای آن را فیتلر می‌کنند که قند‌های محلول آن جدا شده و مایعی بسیار شیرین تولید کنند.

در این روند، فرآورده‌های فرعی بسیاری وجود دارند که می‌توانند به عنوان غذای دام مورد استفاده قرار گیرند. از میان آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

تفاله مالت (Malt distillers): تفاله مالت یا همان عصاره مالت که گاهی در انگلیسی به آن draft نیز گفته می‌شود، باقی‌مانده‌ی مرطوبی است که پس از روند خرد کردن و شستن مالت به دست می‌آید. برخلاف باقی‌مانده‌ی ذرت یا گندم، تفاله‌ی مالت پیش از روند تقطیر تولید می‌شود. این تفاله گاهی اوقات به صورت مستقیم فروخته می‌شود و گاهی نیز آن را برای ترکیب با دیگر فرآورده‌های جانبی روند تولید مالت نگه می‌دارند. با این حال در سال‌های اخیر فروش و استفاده‌ی مستقیم تفاله مالت کاهش یافته است.

مایع باقی‌مانده‌ی تقطیر (pot ale syrup):‌ این مایع باقی‌مانده‌ی روند تقطیر مالت است. مایع باقی مانده‌ی تقطیر دارای مقادیر بالای مخمر، پروتئین‌های محلول و کربوهیدرات است. این مایع به رنگ قهوه‌ای کمی تیره و یا کاملاً تیره بوده و کاملاً چسبناک است. گاهی اوقات می‌توان این مایع را شبیه به ملاس (molasses) یافت. این مایع سرشار از پروتئین خود به تنهایی تا سال‌های زیادی مورد استفاده قرار می‌گرفت. اما از سال‌های ۱۹۶۰ تا کنون معمولاً آن را با تفاله‌ی مالت ترکیب می‌کنند. این ترکیب می‌تواند به عنوان غذای دام مورد استفاده قرار گیرد.

تفاله مالت دانه‌های تیره (Malt distillers dark grains): تفاله مالت دانه‌های تیره که در انگلیسی گاهی barely dark grains نیز خوانده می‌شود، از ترکیب تفاله مالت و مایع باقی‌مانده‌ی تقطیر به دست می‌آید. این مواد پس از ترکیب خشک شده و سپس به آن‌ها شکل گلوله می‌دهند. آن‌ها معمولاً دارای ترکیب‌های مختلفی از پروتئین‌ها و کربوهیدرات‌ها هستند اما با این حال نسبت به تفاله مالت به دلیل افزوده شدن مایع باقی‌مانده‌ی تقطیر دارای درصد بالاتری از پروتئین هستند.

تفاله مالت در طول مدت زمان بسیار طولانی برای تأمین خوراک دامی استفاده می‌شود. مهم‌ترین و قدیمی‌ترین مورد استفاده از تفاله مالت برای تأمین خوراک دام در اواخر قرن ۱۸ میلادی در اسکاتلند اتفاق می‌افتاد. درحالی که تفاله مالت و مایع باقی‌مانده تقطیر مالت همچنان به تنهایی به صورت وسیع مورد استفاده هستند. ترکیب این دو یعنی تفاله مالت دانه‌های تیره اکنون اصلی‌ترین فرآورده‌ی جانبی روند تولید مالت است که به فروش می‌رسد. البته نباید از این موضوع غافل شد که با افزایش هزینه‌ی روند خشک کردن، علاقه به استفاده از تفاله مالت به تنهایی بدون ترکیب و خشک شدن با مایع باقی‌مانده‌ی تقطیر در حال افزایش است.

یکی دیگر از منابع تفاله مالت از روند تولید سوخت اتانول به دست می‌آید. این سوخت معمولاً به عنوان یک افزودنی به بزنین کاربرد دارد و معمولاً در برزیل و ایالات متحده استفاده می‌شود. سوخت اتانول اکثر اوقات از منابع زیستی طبیعی تولید می‌شود. از این رو است که به سوخت اتانول گاهی اوقات بیواتانول نیز می‌گویند.

در حالی که استفاده از دانه ذرت و گندم برای تولید سوخت اتانول معمول است، استفاده از جو به این منظور روز به روز کاهش بیشتری می‌یابد. دلیل این موضوع آن است که جو دارای مقدار زیاد فیبر است که جریان را دچار مشکل می‌سازد. از طرف دیگر جو نشاسته‌ی کمتری نسبت به دانه ذرت و گندم دارد.

بیشترین مقدار تولید تفاله مالت، مایع باقی مانده‌ی تقطیر و تفاله مالت دانه‌های تیره با استفاده از دانه‌های جو مربوط به اسکاتلند و ایرلند است. در دیگر مناطق دنیا همچون ایالات متحده، هندوستان، ژاپن و… معمولاً از چاودار برای این منظور استفاده می‌شود.

برای تولید اتانول، از سال‌های ۱۹۹۰ استفاده از دانه‌ی جو مرسوم شد. مهم‌ترین نقاط تولیدکننده‌ی سوخت اتانول از دانه‌ی جو اسپانیا و فنلاند بودند. اما با این حال پس از مدت زمانی استفاده از جو به عنوان ماده‌ی اولیه‌ی تولید سوخت اتانول متوقف شد. از این رو تفاله‌ی به دست آمده از تولید اتانول جو محور بسیار غیر معمول و غیر قابل یافت است.

تفاله مالت تازه معمولاً برای استفاده‌های بعدی انبار می‌شوند. این فرآورده‌ی جانبی روند تولید مالت نسبتاً اسیدی است و به سادگی می‌توان آن را سیلو کرد. تفاله مالت در کشورهای گرمسیری دارای عمر کوتاهی (بین ۳ تا ۷ روز) هستند. در کشورهایی نظیر هندوستان تفاله مالت تنها به مدت ۱۸ تا ۲۴ ساعت زیر نور خورشید سالم باقی می‌ماند.

مایع باقی‌مانده‌ی تقطیر مالت (pot ale syrup) دارای pH حدود ۳.۵ بوده و این مقدار نسبتاً با ثبات است. اما با این حال اگر فرایند سترون کردن به درستی انجام نشود، احتمال تخریب میکروبی و تولید گاز وجود دارد. از این رو گاهی به این مایع پروپانوئیک اسید (Propanoic acid) می‌افزایند که به دوام بهترو بیشتر آن کمک بسیار زیادی می‌کند.

مزایای سیلاژ تفاله مالت کدام‌اند؟

همانگونه که پیش‌تر گفته شد، یکی از مهم‌ترین موانع برای افزایش تولیدات دامی، عدم وجود غذای کافی برای آن‌ها است. سیلاژ تفاله مالت در این میان یکی از محبوب‌ترین مواد برای تغذیه‌ی دام است. دلیل این موضوع آن است که سیلاژ تفاله مالت به عنوان محصول جانبی یک فرآیند دیگر می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد و از این رو در هزینه‌ها می‌توان به مقدار زیادی صرفه‌جویی کرد. از طرف دیگر به دلیل فرآیند خاص تولید مالت، سیلاژ تفاله مالت دارای مقادیر بسیار بالای مواد مغزی برای دام است. در ادامه به صورت دقیق‌تر درباره‌ی مزایای سیلاژ تفاله مالت صحبت خواهیم کرد.

همانگونه که مشاهده می‌کنید، میزان مواد مغزی تفاله مالت دانه‌های تیره نسبت به تفاله مالت تازه بسیار بیشتر است. میزان کربوهیدرات تفاله مالت تازه در حدود ۰.۵ است که در تفاله مالت دانه‌های تیره این میزان به صورت متوسط ۴.۳ است. همچنین باید توجه داشت که این میزان در شرایط مناسب می‌تواند به حدود ۱۱.۰ نیز برسد. میزان پروتئین خام تفاله مالت تازه در حدود ۲۰.۳ است که این مقدار برای تفاله مالت دانه‌های تیره در حدود ۲۷.۸ است. این مقدار همچنین در شرایط مناسب می‌تواند به ۳۱.۱ نیز برسد. از این رو می‌توان تصور کرد که تفاله مالت دانه‌های تیره که اکنون به عنوان اصلی‌ترین نوع سیلاژ تفاله مالت مورد استفاده است، تا چه حد می‌تواند به عنوان خوراک دام مفید باشد.

میزان بسیار بالای مواد مغزی این خوراک دام می‌تواند نگرانی شما را از بابت خوراک مناسب دام به کلی رفع کند. میزان انرژی ناخالص تفاله مالت دانه‌های تیره به صورت متوسط در حدود ۲۱.۳ Mj/kg DM است که نسبت به بسیاری از مواد خوراکی دام بسیار مناسب است. همچنین این مقدار در شرایط مناسب می‌تواند به  ۲۲.۵ Mj/kg DM نیز برسد. میزان کلسیم سیلاژ تفاله دام دانه‌های تیره در حدود ۱.۶ g/kg DM به صورت متوسط است و در شرایط مناسب می‌توان انتظار ۲.۲ g/kg DM را نیز داشت. دیگر مواد مغزی این سیلاژ نیز دارای مقادیر بسیار مناسبی هستند که می‌تواند آن را به عنوان یک غذای مناسب دام مطرح سازد.

همانگونه که در این مقاله خواندید، سیلاژ تفاله مالت، محصول فرآیند تولید مالت است. در طول روند تولید مالت، محصولات فرعی وجود دارد که می‌توان از طریق آن‌ها غذای دام را تامین کرد. از این جهت که منبع اصلی تولید این خوراک دام محصول فرعی یک روند دیگر است، از لحاظ مالی می‌تواند تا حدود زیادی مقرون به صرفه باشد.

میزان قند و پروتئین سیلاژ تفاله مالت بسیار بالا است. دلیل این موضوع روند خاص تولید مالت است که می‌توانید این مقدار بالای کربوهیدرات را تأمین کند. از مالت اغلب برای تولید نوشدنی، مواد خوراکی مختلف و… استفاده می‌شود. کاربردهای مالت بسیار وسیع بوده و از این جهت می‌توان نام آن را همه جا دید.

در سال‌های گذشته، استفاده‌ی مستقیم تفاله مالت به عنوان غذای دام معمول بود. اما اکنون معمولاً آن را با ماده‌ی باقی‌مانده‌ی تقطیر ترکیب کرده و از آن به عنوان غذای دام استفاده می‌کنند. دلیل این موضوع آن است که این ترکیب میزان قند و پروتئین سیلاژ تفاله مالت را بسیار افزایش می‌دهد. از این رو می‌توان انتظار داشت که استفاده از این تفاله مالت به عنوان خوراک دام تا چه حد می‌تواند در رشد مناسب و سلامت دام تأثیر داشته باشد.به این دلیل است که در سال‌های اخیر یکی از منابع محبوب تأمین غذای دام سیلاژ تفاله مالت است. میزان فلزات مفید همچون کلسیم سیلاژ تفاله مالت نیز بسیار بالا است. از این رو می‌توان سلامت دام را با این خوراک تا حدود زیادی تضمین کرد.

منابع:

www.feedipedia.org

https://food52.com

http://www.lrrd.org